ΚΕΝΤΡΟ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ - ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΕΥΚΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - ΛΟΓΟΠΕΔΙΚΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΕΛΕΝΑ ΠΑΤΣΙΑΛΗ

Τι είναι η Λογοθεραπεία;

Λογοθεραπεία είναι το σύνολο των θεραπειών σε άτομα όλων των ηλικιών, τα οποία παρουσιάζουν προβλήματα στην ομιλία (δηλαδή στην άρθρωση ή στη ροή), στο λόγο (δηλαδή στη λεκτική επικοινωνία), ή στη φωνή (δηλαδή στο επίπεδο του λάρυγγα ή των φωνητικών χορδών).

Ποια άτομα μπορούν να επωφεληθούν από τη Λογοθεραπεία;

• Κάποιο παιδί που δε μιλά ή λέει λίγες λέξεις.
• Κάποιο παιδί ή ενήλικας που δε λέει σωστά κάποιο γράμμα ή ήχο.
• Κάποιο παιδί ή ενήλικας που μπερδεύει κάποια γράμματα, τα παραλείπει ή τα αντικαθιστά.
• Ένα παιδί με κάποιο σύνδρομο (π.χ. Αυτισμό, Down) που θα χρειαστεί βοήθεια στην ανάπτυξη του λόγου και της επικοινωνίας.
• Ένα παιδί που η ομιλία του δεν είναι «καθαρή» και οι ξένοι συχνά δεν το καταλαβαίνουν.
• Ένα παιδί ή ένας ενήλικας που τραυλίζει, «κεκεδίζει».
• Ένας ενήλικας που έπαθε εγκεφαλικό.
• Ένα παιδί που δυσκολεύεται στο σχολείο.
• Ένα παιδί με Διάσπαση Προσοχής ή/και Υπερκινητικότητα.
• Ένα παιδί ή ένας ενήλικας με προβλήματα σίτισης και κατάποσης.

Ποια είναι τα πρότυπα ανάπτυξης ενός παιδιού όσον αφορά την ομιλία τους;

Εώς 6 μηνών: Το μωρό αντιδρά σε ήχους κοιτάει ή στρέφει το κεφάλι προς την πηγή τους και παράγει ήχους.

Εώς 12 μηνών: Καταλαβαίνει απλές οδηγίες, γυρίζει όταν ακούει το όνομά του και λέει «μαμά» και «μπαμπά».

Εώς 18 μηνών: Καταλαβαίνει απλές οδηγίες και προτάσεις, κατονομάζει οικεία αντικείμενα και το λεξιλόγιό του γίνεται σταδιακά μεγαλύτερο.

Εώς 2 χρονών: Καταλαβαίνει σύνθετες οδηγίες (π.χ. πάρε το βιβλίο πάνω από το τραπέζι)     και λέει προτάσεις με 2-3 λέξεις.

Εώς 3 χρονών: Καταλαβαίνει απλές ιστορίες, κάνει ερωτήσεις, φτιάχνει προτάσεις με 4-5 λέξεις.

Εώς 4 χρονών: Η ομιλία του παιδιού μοιάζει με αυτή των ενηλίκων με σωστή γραμματική, σύνταξη και καθαρή άρθρωση (αν και μπορεί να μιλάει το «ρ» το οποίο θα πρέπει να έχει καθαρίσει μέχρι τα 5-6 χρονών)

Πως βοηθά ο Λογοθεραπευτής ένα παιδί ή έναν ενήλικα;
Ο Λογοθεραπευτής είναι ο άνθρωπος που θα δώσει με εγκυρότητα και αξιοπιστία απάντηση στις ανησυχίες των γονιών ή των οικείων προσώπων σχετικά με τη γλωσσική ανάπτυξη ή σε σχέση με οποιαδήποτε ανησυχία σχετική με την ομιλία, τον λόγο ή τη φωνή ενός παιδιού ή ενός ενήλικα.

Εάν πρόκειται για παιδί ο Λογοθεραπευτής θα παίξει μαζί του, θα κάνει μια σειρά δοκιμασιών, θα αναλύσει λεπτομερώς το λόγο του παιδιού και την επικοινωνία του γενικότερα και θα καθοδηγήσει τον γονιό στο πώς πρέπει να δράσει. Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί απλώς να τον καθησυχάσει. Σε άλλες μπορεί να ζητήσει να γίνει επαναξιολόγηση του παιδιού μετά από κάποιο χρονικό διάστημα. Και σε άλλες μπορεί να κρίνει απαραίτητη την έναρξη λογοθεραπευτικού προγράμματος.

Σε περιπτώσεις ενηλίκων, ο Λογοθεραπευτής θα εξετάσει το ιστορικό του ασθενούς, θα χρησιμοποιήσει ειδικά διαγνωστικά εργαλεία και αφού αναλύσει λεπτομερώς το λόγο του και την επικοινωνία του θα καθοδηγήσει το άτομο ή/και τους οικείους του περαιτέρω.

Ο σωστός Λογοθεραπευτής πέρα από τις υπηρεσίες που παρέχει απευθείας στο παιδί ή στον ενήλικα που χρήζει θεραπείας, μπορεί:

- Να ενημερώσει και να συμβουλέψει την οικογένεια και το περιβάλλον.
- Να παραπέμψει στο σωστό γιατρό για περαιτέρω εξερεύνηση του προβλήματος.
- Να συνομιλήσει με τον παιδίατρο, τον θεράποντα ιατρό ή τον δάσκαλο για να φτιάξουν από κοινού το πιο αποτελεσματικό πρόγραμμα θεραπείας.

Πληροφορίες για την εκάστοτε παθολογία:

1. Γλωσσική Καθυστέρηση
Τι είναι η γλωσσική καθυστέρηση;
Η γλωσσική καθυστέρηση είναι μια κατάσταση όπου η γλωσσική ανάπτυξη του παιδιού αργοπορεί. Το παιδί επικοινωνεί καλά, χωρίς λέξεις, αλλά σε σχέση με τους συνομηλίκους του δυσκολεύεται να μιλήσει και να καταλάβει το λόγο των άλλων. Συνήθως τη συναντάμε σε παιδιά 2-5 ετών και συχνότερα στα αγόρια.

Τι σημάδια να ψάξω;

Α. Σας καταλαβαίνει;

Αν παρατηρήσετε το παιδί σας συστηματικά μπορείτε να διαπιστώσετε ότι:

• δυσκολεύεται να καταλάβει έννοιες χώρου (εδώ/εκεί) και χρόνου (τώρα/αύριο).
• δεν αναγνωρίζει τα βασικά χρώματα (κόκκινο, μαύρο, κίτρινο).
• δεν κατανοεί απλές εντολές (π.χ. πήγαινε στην πόρτα).
• δύσκολα επαναλαμβάνει σωστά δύο συλλαβές, ενώ με ολοκληρωμένες προτάσεις δεν τα καταφέρνει σχεδόν καθόλου καλά.
  • Β. Μιλάει;
  • Ορισμένα παιδιά μπορεί να μιλούν πολύ αλλά με τρόπο πιο «μωρουδιακά» ή δύσκολα κατανοητό από τρίτους. Κάποια άλλα μπορεί να μη μιλούν καθόλου και να εκφράζονται μόνο με χειρονομίες και εκφράσεις προσώπου.
• Οι πρώτες λέξεις δεν εμφανίζονται πριν από την ηλικία των 2 ετών.
• Δεν απαντά με «ναι» ή «όχι» σε ερωτήσεις.
• Μέχρι την ηλικία των 3 ετών μπορεί να μιλά με προτάσεις της μίας ή των δύο μόνο λέξεων.
• Το λεξιλόγιο είναι περιορισμένο σε λιγότερο από δέκα λέξεις και το παιδί δε χρησιμοποιεί πολύ τα άρθρα και τον πληθυντικό αριθμό.
  • Γ. Έχει καλή σχέση με το σώμα του;
• Μπερδεύει τα μέρη του σώματός του;
• Δε χρησιμοποιεί ένα συγκεκριμένο όταν κάτι (αριστερό/δεξί).
• Κρατά το μαρκαδόρο με όλα του τα χέρια όταν ζωγραφίζει, κάνει πολλές μουντζούρες, και αργεί να σχεδιάσει κύκλο, σταυρό, τετράγωνο.
• για την ηλικία του.

Χρειάζεται πάντα Λογοθεραπεία στη Γλωσσική Καθυστέρηση;
Η Λογοθεραπεία δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις απαραίτητη στη Γλωσσική Καθυστέρηση. Εάν το παιδί είναι μικρότερο των τριών ετών και δεν αντιμετωπίζει καμία άλλη δυσκολία, μπορεί να μην κριθεί αναγκαία η έναρξη της Λογοθεραπείας και να προγραμματιστεί μια επαναληπτική αξιολόγηση σε 6 μήνες.

Συνήθως, ωστόσο, όταν στην ηλικία των τριών ετών η καθυστέρηση επιμένει, πρέπει να γίνει έναρξη Λογοθεραπείας για να καλυφθούν τα «κενά» και να προληφθούν μετέπειτα δυσκολίες.

Σε ένα παιδί με Γλωσσική Καθυστέρηση ο Λογοθεραπευτής θα δημιουργήσει ένα λογοθεραπευτικό πρόγραμμα που θα στοχεύσει σε ότι δυσκολεύει το παιδί. Το πρόγραμμα αυτό θα είναι ευχάριστο και θα αλλάζει όσο αλλάζουν οι ανάγκες του παιδιού, ώστε να είναι προσαρμοσμένο ακριβώς σε αυτές.

2. Αρθρωτική Διαταραχή
Τι είναι η Αρθρωτική Διαταραχή;
Η Αρθρωτική Διαταραχή χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στην ορθή παραγωγή των ήχων της ομιλίας σε ηλικίες που αυτές οι δυσκολίες θα έπρεπε να έχουν ξεπεραστεί.

Το φαινόμενο της διαταραγμένης άρθρωσης είναι αρκετά συχνό σε παιδιά μικρής ηλικίας. Παίρνοντας ως δεδομένο ότι τόσο το νοητικό δυναμικό όσο και η γλωσσική και νευρολογική εξέλιξη του παιδιού είναι φυσιολογικά, τότε κάνουμε λόγο για μια περίπτωση Αρθρωτικής Διαταραχής, η οποία μπορεί να είναι ελαφράς, μέτριας ή ακόμα και σοβαρής μορφής.

Αναγνωρίζω στο παιδί μου κάποιο από τα συμπτώματα;

• Παραλείπει έναν ήχο ολοκληρωτικά, τόσο σε επίπεδο λέξης, όσο και σε επίπεδο πρότασης.
• Π.χ. όδα αντί ρόδα.
• Αντικαθιστά έναν ήχο με έναν άλλον.
• Π.χ. λόδα αντί ρόδα.
• Αλλιοώνει έναν ήχο στην προσπάθειά του να τον παράγει σωστά μέσα στη λέξη.
• Προσθέτει έναν ήχο ή μία συλλαβή μέσα στη λέξη.

Π.χ. τορομπόνι αντί τρομπόνι.

Χρειάζεται πάντα Λογοθεραπεία στην Αρθρωτική Διαταραχή;
Εάν το παιδί σας δεν παράγει σωστά ένα ή περισσότερα γράμματα καλό θα ήταν να απευθυνθείτε στον αρμόδιο Λογοθεραπευτή, όπου θα αξιολογήσει το παιδί και θα κρίνει αν το παιδί έχει πράγματι κάποια δυσκολία άρθρωσης και αν χρήζει παρέμβασης ή όχι.

Σκοπός της Λογοθεραπείας είναι μέσω συγκεκριμένων τεχνικών και μεθόδων, να εκμαιεύσει το φθόγγο που υπολείπεται, να εξασκήσει κι εν συνεχεία, να αυτοματοποιήσει τις κινήσεις εκείνες του συστήματος ομιλίας, οι οποίες υπό φυσιολογικές συνθήκες γίνονται υποσυνείδητα, όπως και τη βελτίωση της ακουστικής διάκρισης των φθόγγων για τη γρηγορότερη κατανόηση και σωστότερη αναπαραγωγή τους.

3.Φωνολογική Διαταραχή
Τι είναι η Φωνολογική Διαταραχή;
Η Φωνολογική Διαταραχή είναι μία διαταραχή κατά την οποία εμφανίζονται δυσκολίες στην αντίληψη, επεξεργασία και οργάνωση των ήχων σε λέξεις στο φωνολογικό σύστημα της γλώσσας.

Δηλαδή, μια ολόκληρη ομάδα ήχων δεν έχει κατακτηθεί σωστά και συνεπώς πολλαπλοί ήχοι προφέρονται λανθασμένα, ενώ δε θα έπρεπε σύμφωνα με τη χρονολογική ηλικία του παιδιού. Οι δυσκολίες αυτές συχνά εμφανίζονται κατά την παιδική ηλικία και μπορεί να γίνουν μακροχρόνιες.

            Επίσης, μπορεί να εμφανιστούν για πρώτη φορά και αργότερα σε ενήλικες ως αποτέλεσμα εγκεφαλικού επεισοδίου, τραύματος ή ασθένειας.

Η Φωνολογική Διαταραχή δεν σχετίζεται με προβλήματα ακοής ή άλλα γνωστικά, συναισθηματικά, κοινωνικά ή συμπεριφορικά προβλήματα.

Αναγνωρίζω στο παιδί μου κάποιο από τα συμπτώματα;

• Μεμονωμένα ο ήχος παράγεται σωστά αλλά μέσα στη λέξη λάθος
• Αρμονίες.
• Π.χ. λουλούρι αντί κουλούρι.
• Συγχωνεύσεις.
• Π.χ. θαμάτα αντί σταμάτα.
• Προσθήκες φωνημάτων.
• Π.χ. σαπάω ανί σπάω.
• Απλοποιήσεις συμπλεγμάτων.
• Π.χ. Πέτος αντί Πετρος.
• Μεταθέσεις και μετακινήσεις.
• Π.χ. καπέτο αντί πακέτο.
• Απαλοιφή αρικού ή τελικού συμφώνου.
• Π.χ. άλα αντί γάλα ή μπαμπά αντί μπαμπάς.
• Πτώσεις συλλαβής ή φωνήματος.
• Π.χ. νάνα αντί μπανάνα.
• Αναδιπλασισμούς.

Π.χ. μπαμπάνα αντί μπανάνα.

Χρειάζεται πάντα Λογοθεραπεία στη Φωνολογική Διαταραχή;
Όταν το παιδί εξακολουθεί να χρησιμοποίει κάποια από τις στρατηγικές απλούστευσης πέραν της ηλικίας των 4 ετών, καλό θα ήταν να απευθυνθείτε στον αρμόδιο Λογοθεραπευτή, όπου θα αξιολογήσει το παιδί και θα κρίνει αν το παιδί έχει πράγματι κάποια δυσκολία και  αν χρήζει παρέμβασης ή όχι.

Η έγκαιρη διάγνωση και αποκατάσταση των Φωνολογικών Διαταραχών αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την περαιτέρω πορεία του παιδιού και αποφυγή άλλων δυσκολιών, όπως χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις, προβλήματα συμπεριφοράς και εμφάνιση μαθησιακών δυσκολιών στο σχολείο.

Σκοπός της Λογοθεραπείας είναι μέσω συγκεκριμένων τεχνικών και μεθόδων, να κατακτήσει το παιδί  το φθόγγο που υπολείπεται, να εξασκήσει κι εν συνεχεία, να αυτοματοποιήσει τον ήχο σε επίπεδο φωνήματος, λέξης, πρότασης και αυθόρμητου λόγου, όπως και τη βελτίωση της ακουστικής διάκρισης των φθόγγων για τη γρηγορότερη κατανόηση και σωστότερη αναπαραγωγή τους.

4. Τραυλισμός
Τι είναι ο Τραυλισμός;
Ο Τραυλισμός είναι μία διαταραχή στη ροή της ομιλίας κατά την οποία το πρόσωπο που τραυλίζει γνωρίζει ακριβώς αυτό που θέλει να πει αλλά δυσκολεύεται να εκφραστεί λόγω ακούσιων επαναλαμβανόμενων κολλημάτων, επαναλήψεων (π.χ. κα-κα-καλά) ή επιμηκύνσεων των ήχων της λέξης (π.χ. κκκκκότα).

Είναι μια σοβαρή δυσκολία που έχει λεκτικές και συναισθηματικές διαστάσεις και μπορεί να επηρεάσει την κοινωνικότητα του παιδιού.

Ποια από τα συμπτώματα τραυλισμού αναγνωρίζω στο παιδί μου;

Κυριότερα συμπτώματα:

• Επαναλήψεις φθόγγων, συλλαβών και λέξεων.

Π.χ. Το μωρό ήπιε το το γάλα του.

• Επιμηκύνσεις.

Π.χ. θθθθθθθέλω.

• Παύσεις.

Π.χ. Θέλω ένα […] ποτήρι γάλα.

• Εμβολές φθόγγων, συλλαβών, λέξεων ή φράσεων.

Π.χ. «εεε…» και «μμμ…»

• Αναθεωρήσεις.

Π.χ. Το μμμμ(ωρό), το παιδί πίνει το γάλα του.

• Ατελείς φράσεις.

Π.χ. Το πρωί…

• Αφύσικος ρυθμός ομιλίας.

Ο ρυθμός ομιλίας των ατόμων που τραυλίζουν μπορεί να κυμαίνεται από πολύ αργός εώς πολύ γρήγορος.

• Αφύσικο ανέβασμα της έντασης και του τόνου της φωνής.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η αύξηση τηε έντασης της φωνής ‘η η εκφορά του λόγου με μονότονο τρόπο μπορεί να υιοθετείται από τα άτομα, στην προσπάθειά τους να αποφύγουν τον Τραυλισμό.

Δευτερογενή συμπτώματα:

• Αποφυγή βλεμματικής επαφής
• Οι αντανακλαστικές συσπάσεις (τικ) των ματιών, μυών του προσώπου και σώματος.
• Κτύπημα ποδιού ή χεριού.
• Φοβίες, διαταραχές ύπνου, ενούρηση, αντιδραστική συμπεριφορά, εμμονές και ψυχαναγκασμοί.

Χρειάζεται πάντα Λογοθεραπεία στον Τραυλισμό;
Η Λογοθεραπεία δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις απαραίτητη στον Τραυλισμό. Εάν το παιδί είναι μικρότερο των τριών ετών, δεν έχει θετικό οικογενειακό ιστορικό (δηλαδή κληρονομικότητα) στον τραυλισμό και τραυλίζει λιγότερο από κάποιους μήνες, μπορεί να μην κριθεί αναγκαία η έναρξη της Λογοθεραπείας και να προγραμματιστεί μια επαναληπτική αξιολόγηση μετά από κάποιο χρονικό διάστημα.

Συνήθως, ωστόσο, όταν στην ηλικία των τριών ετών ο Τραυλισμός επιμένει και το παιδί το αντιλαμβάνεται και αισθάνεται άσχημα γι’ αυτό και καθώς όταν υπάρχει θετικό οικογενειακό ιστορικό, πρέπει να γίνει έναρξη Λογοθεραπείας για να αντιμετωπίσει το παιδί αυτήν τη δυσκολία του και να προληφθούν μετέπειτα δυσκολίες.

Ο Λογοθεραπευτής είναι ο επιστήμονας που φέρει την ευθύνη τη πρόληψης, αξιολόγησης και θεραπείας της ανθρώπινης επικοινωνίας και των διαταραχών που συνδέονται με αυτήν.

Σε ένα παιδί με Τραυλισμό θα δημιουργήσει ένα λογοθεραπευτικό πρόγραμμα που θα στοχεύσει σε ότι δυσκολεύει το παιδί. Το πρόγραμμα αυτό θα είναι ευχάριστο και θα αλλάζει όσο αλλάζουν οι ανάγκες του παιδιού, ώστε να είναι προσαρμοσμένο ακριβώς σε αυτές.

5. Αυτισμός
Τι είναι ο Αυτισμός;
Ο Αυτισμός είναι μία αναπτυξιακή διαταραχή που εμφανίζεται συνήθως στα 2-3 πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού. Είναι αποτέλεσμα  νευρολογικής διαταραχής που επηρεάζει την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου, την ανάπτυξη στις περιοχές της κοινωνικής συναλλαγής και των κοινωνικών δεξιοτήτων. Τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες με αυτισμό έχουν δυσκολίες στη λεκτική ή μη λεκτική επικοινωνία, στην κοινωνική αλληλεπίδραση, σε δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου και παιχνιδιού. Ωστόσο όλα τα άτομα δεν επηρεάζονται με τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο βαθμό.

Ποια από τα συμπτώματα αναγνωρίζω στο παιδί μου;

• Σοβαρή επιβράδυνση στη γλωσσική ανάπτυξη και στην επικοινωνία.

Η γλώσσα εξελίσσεται πολύ αργά και κάποιες φορές δεν εναπτύσσεται καθόλου. Εάν αναπτυχθεί παίρνει συνήθως παράδοξες μορφές ή γίνεται ασυνήθιστη χρήση λέξεων χωρίς σύνδεση με την κανονική τους σημασία.

• Έλλειψη αυθόρμητης αναζήτης να μοιραστεί απόλαυση κι ενδιαφέροντα.
• Σοβαρή επιβράδυνση στην κατανόηση των κοινωνικών σχέσεων.

Συχνά αποφεύγει να κοιτάξει τον άλλον στα μάτια, δε θέλει να το παίρνουν αγκαλιά και φαίνεται να αποκόβεται από τον κόσμο γύρω του. Η ικανότητα του να κάνει φιλίες είναι προβληματική και είναι ανίκανο να κατανοήσει τα συναισθήματα και τις απόψεις άλλων ατόμων.

• Ανακόλουθες μορφές αισθητηριακών αντιδράσεων.

Άλλες φορές μπορεί να δίνει την εντύπωση πως είναι κωφό και άλλες να ενοχληθεί υπερβολικά από έναν καθημερινό θόρυβό, όπως το κλάμα ενός μωρού. Επίσης, μπορεί να παρουςιάζει μια αναισθησία στον πόνο και μία έλλειψη ανταπόκρισης στο κρύο ή στη ζέστη ή μια υπερβολική αντίδραση.

• Ανομοιογενείς μορφές διανοητικών λειτουργιών.

Μπορεί να διαθέτει μέγθστη ικανότητα σε μερικές συγκεκριμένες λειτουργίες, σε σχέση με το γενικό επίπεδο λειτουργίας του, όπως οι μαθηματικοί υπολογισμοί και πολύ κακή σε ορισμένες άλλες.

• Έκδηλοι περιορισμοί δραστηριοτήτων και ενδιαφερόντων.

Μπορεί να παρουσιάζει επαναλαμβανόμενες σωματισκές κινήσεις, όπως περιστροφές, να μιλούν επίμονα ξανά και ξανά για το ίδιο θέμα και να ακολουθεί το ίδιο πρόγραμμα κάθε μέρα. Εάν γίνουν αλλαγές στις συνήθειες μπορεί να αναστατωθεί πάρα πολύ.

• Απομόνωση.

Βρίσκονται στο δικό τους κόσμο, μακριά από κάθε κοινωνική επφή.

• Στερεοτυπίες και τελετουργίες.

Επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, όπως κίνηση του κορμού μπρος-πίσω.

• Υπερβολικός φόβος ή ελλειπής.
• Ανωμαλίες στον πόνο, το κρύο και τον ύπνο.
• Συναισθηματικά απρόσφοτες συμπεριφορές.

Το γέλιο, το κλάμα και ο φόβος τους προέρχονται από εσωτερικές αιτίες.

Γιατί να κάνει Λογοθεραπεία;
Ένας Λογοθεραπευτής  μπορεί να είναι ένας απόλυτα σημαντικός ειδικός για την αποτελεσματική εκπαίδευση ενός παιδιού με Αυτισμό. Οι γνώσεις και οι ικανότητες του είναι κεντρικής σημασίας. Οι πληροφορίες σε εναλλακτικές και επιπρόσθετες στρατηγικές βοηθούν το παιδί να επικοινωνήσει πιο αποτελεσματικά. Η εις βάθος γνώση της φυσιολογικής και της μη-φυσιολογικής ανάπτυξης της επικοινωνίας και της κοινωνικής ανάπτυξης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το σχεδιασμό λεπτομερούς στρατηγικής και προγράμματος για παιδιά με Αυτισμό.

Τέλος, ο Λογοθεραπευτής μπορεί να παρέχει ακριβείς πληροφορίες για το επίπεδο της επικοινωνίας και της γλώσσας του παιδιού μέσα από μια ειδική και λεπτομερή αξιολόγηση. Αυτό μπορεί να χρησιμεύσει στο σχεδιασμό μιας εκπαιδευτικής παρέμβασης, με αυτόν τον τρόπο έχει τη δυνατότητα να υποστηρίξει και να οργανώσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του παιδιού, να βοηθήσει την οικογένεια στην συμπεριφορά της απέναντι στο συγκεκριμένο παιδί και να συμβουλέψει τους άλλους ειδικούς για τους τρόπους κατανόησης και έκφρασης του παιδιού. Επίσης με τις εξειδικευμένους του γνώσεις μπορεί να βοηθήσει το παιδί να αναπτύξει την γλωσσική κατανόηση και έκφραση αφού πρώτα έχει προωθήσει την κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνιακή πρόθεση του παιδιού με Αυτισμό.

6. Τι είναι η Νοητική Υστέρηση;
Η Νοητική Υστέρηση αναφέρεται σε μια παθολογική κατάσταση που εκδηλώνεται στην περίοδο ανάπτυξης, δηλαδή την περίοδο που αρχίζει από τη σύλληψη και φτάνει ως το 16ο έτος της ηλικίας. Το παιδί με Νοητική Υστέρηση χαρακτηρίζεται από νοητική ικανότητα χαμηλότερη από το μέσο όρο των παιδιών της ίδιας χρονολογικής ηλικίας. Παράλληλα το παιδί αυτό διαθέτει μειωμένη ικανότητα προσαρμογής, η οποία αντικατοπτρίζεται συνήθως στην ωρίμανση κινητικών και αντιληπτικών ικανοτήτων, δεξιοτήτων αυτοεξυπηρέτησης, στη μάθηση και στην κοινωνική ένταξη.

Τι σημάδια να ψάξω για τη Νοητική Υστέρηση;

• Δυσκολεύεται να παραμείνει στη θέση του, δεν ολοκληρώνει την εργασία του, στριφογυρνάει, είναι νευρικό, υπερκινητικό.
•  Δυσκολεύεται στην αυτοεξυπηρέτησή του τόσο στο σπίτι όσο και στον σχολικό χώρο.
•  Αποφεύγει τη συμμετοχή σε δυαδικό ή ομαδικό κινητικό παιχνίδι.
•  Αργεί  να ξεκινήσει ή να ολοκληρώσει μία δραστηριότητα και γενικά έχει πολύ χαμηλό ρυθμό εκτέλεσης.
•  Παρουσιάζει δυσκολίες στη συμπεριφορά, είναι επιθετικό, δειλό, έχει εμμονές, υπολείπεται στις κοινωνικές δεξιότητες.
•  Αρνείται να πάει σχολείο ακόμα και αν έχει προσαρμοστεί.
•  Έχει δυσκολίες στις δραστηριότητες λεπτής κινητικότητας, δηλαδή κακή σύλληψη μολυβιού, δυσκολία στη ζωγραφική, στην αναπαραγωγή σχεδίων, βασικών σχημάτων και στην χρήση ψαλιδιού.

•  Ο λόγος του δεν είναι καθαρός, οι προτάσεις φτωχές σε σχέση με την ηλικία του, κάνει αναγραμματισμούς και αντιμεταθέσεις συλλαβών, τραυλίζει, έχει ελλιπές λεξιλόγιο.
• Δεν αντιλαμβάνεται τη θέση του στο χώρο, δεν διακρίνει το δεξί-αριστερό, δεν ακολουθεί τη σειρά της γραφής, δυσκολεύεται να βάλει γεγονότα στη σειρά, να πει μια ιστορία, πώς πέρασε τη μέρα του.
• Έχει φτωχή ακουστική και οπτική μνήμη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη και αντίληψη γι' αυτό που βλέπει το παιδί ώστε να μπορεί να αναπαράγει, δυσκολία στο να συντονίζει το χέρι του με το μάτι του.
•  Δεν γνωρίζουν όλα τα χρώματα, σχήματα, μεγέθη, ποσότητες και καθημερινά αντικείμενα.

• Δυσκολεύονται να ανακαλέσουν αντικείμενα που τους δείξαμε λίγο πριν ή να εκτελούν πολύ απλές οδηγίες.

Γιατί να κάνει Λογοθεραπεία;
Στα παιδιά με Νοητική Υστέρηση οι γλωσσικές δεξιότητες παρουσιάζουν διαφορές μεταξύ της κατανόησης της ομιλίας και της έκφρασης της και συνήθως έχουν μια λεκτική καθυστέρηση. Για όλα αυτά απαιτείται Λογοθεραπεία ώστε να καταφέρει να βελτιωθεί η εκφραστική τους δυνατότητα.

Ένας Λογοθεραπευτής  μπορεί να είναι ένας απόλυτα σημαντικός ειδικός για την αποτελεσματική εκπαίδευση ενός παιδιού με Νοητική Υστέρηση. Οι γνώσεις και οι ικανότητες του είναι κεντρικής σημασίας. Η εις βάθος γνώση της φυσιολογικής και της μη-φυσιολογικής ανάπτυξης της επικοινωνίας και της κοινωνικής ανάπτυξης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το σχεδιασμό λεπτομερούς στρατηγικής και προγράμματος για παιδιά με Νοητική Υστέρηση.

Τέλος, ο Λογοθεραπευτής μπορεί να παρέχει ακριβείς πληροφορίες για το επίπεδο της επικοινωνίας και της γλώσσας του παιδιού μέσα από μια ειδική και λεπτομερή αξιολόγηση. Αυτό χρησιμεύει στο σχεδιασμό μιας εκπαιδευτικής παρέμβασης ώστε να υποστηρίξει και να οργανώσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του παιδιού, να βοηθήσει την οικογένεια στην συμπεριφορά της απέναντι στο παιδί και να συμβουλέψει τους άλλους ειδικούς για τους τρόπους κατανόησης και έκφρασης του παιδιού. Επίσης με τις εξειδικευμένους του γνώσεις μπορεί να βοηθήσει το παιδί με Νοητική Υστέρηση να αναπτύξει την γλωσσική κατανόηση και έκφραση του.

Τι είναι η ΔΕΠ-Υ;
Η ΔΕΠΥ είναι μία αναπτυξιακή διαταραχή που έχοντας ως πρωτογενή χαρακτηριστικά τα συμπτώματα της απροσεξίας και της υπερκινητικότητας – παρορμητικότητας επιμένει στο χρόνο και μπορεί να προκαλέσει σημαντικές και ποικίλες δυσκολίες τόσο στο ίδιο το παιδί, όσο και στο περιβάλλον του.

Εκδηλώνεται σε όλες τις εθνότητες, φυλετικές ομάδες και κοινωνικές τάξεις. Εμφανίζεται κυρίως στην αναπτυξιακή πορεία του ατόμου και επηρεάζει την ικανότητα του να συγκεντρώνεται σε ότι το βάζουν να κάνει.

Ποια από τα συμπτώματα αναγνωρίζω στο παιδί μου;

• Δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί σε μία συγκεκριμένη δραστηριότητα.
• Υστερεί στη διατήρηση προσοχής.
• Κάνει λάθη απροσεξίας.
• Καθυστέρηση στην έναρξη του λόγου
• Δυσκολίες στην αίσθηση του χρόνου.
• Μαθησιακές δυσκολίες.
• Αυξημένη κινητική δραστηριότητα.
• Αυξημένη ομιλία.
• Λόγος ανοργάνωτος και ασαφής.

• Η προσοχή του μεταπηδά από τη μία δραστηριότητα στην άλλη και σπάνια ολοκληρώνουν αυτό που ξεκίνησαν.
• Το πρόβλημα εντείνεται όταν πρόκειται για κουραστικές και επαναληπτικές ασχολίες.
• Τείνει να αποφύγει δραστηριότητες που απαιτούν προσπάθεια ή συγκέντρωση.
• Χάνει ευκολότερα το ενδιαφέρον του για κάποια δραστηριότητα.
• Ασχολείται με τριπλάσια παιχνίδια και περνά το μισό χρόνο μαζί τους σε σχέση με άλλα παιδιά.

• Χάνει συχνά τα πράγματά του.
• Προβλήματα στον ύπνο.
• Δεν απαντά πολλές φορές όταν απευθύνονται σε αυτό.
• Δε σκέφτεται εκ προτέρων τις συνέπειες των πράξεών του.
• Αδυνατεί να περιμένει τη σειρά του σε ένα παιχνίδι.
• Κινεί τα πόδια του και τα χέρια του νευρικά, στριφογυρίζει ή σηκώνεται στο σχολείο χωρίς να πάρει άδεια.
• Συναισθηματικές αντιδράσεις.

Χρειάζεται πάντα Λογοθεραπεία στη ΔΕΠ-Υ;

Εάν τα παραπάνω συμπτώματα σας βάζουν σε σκέψεις, μπορείτε να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό Λογοθεραπευτή, που θα αξιολογήσει την επικοινωνία του παιδιού και θα το βοηθήσει να ενσωματωθεί στην κοινωνία πιο ομαλά.

Σε ένα παιδί με ΔΕΠ-Υ θα δημιουργήσει ένα λογοθεραπευτικό πρόγραμμα που θα στοχεύσει σε ότι δυσκολεύει το παιδί. Το πρόγραμμα αυτό θα είναι ευχάριστο και θα αλλάζει όσο αλλάζουν οι ανάγκες του παιδιού, ώστε να είναι προσαρμοσμένο ακριβώς σε αυτές.

8. Τι είναι οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες;

Ο όρος Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες χρησιμοποιείται για να καλύψει μια σειρά δυσκολιών που συνδέονται με τη μάθηση. Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν αυτόν τον ορισμό ως συνώνυμο της δυσλεξίας, όμως στην πραγματικότητα η δυσλεξία είναι μόνο μία από τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες.

Ουσιαστικά ο όρος αυτός αποτελεί μία «ομπρέλα» κάτω από την οποία μπαίνουν δυσκολίες, όπως η δυσλεξία που προαναφέραμε, η δυσγραφία, η δυσπραξία, η δυσαριθμησία και η δυσορθογραφία, σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής.

Για να το εξηγήσουμε πιο απλά, ο όρος «Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες» χρησιμοποιείται για να περιγράψει εγγενείς διαταραχές, οι οποίες δυσκολεύουν τη μαθησιακή διαδικασία. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να αφορούν σε ένα μόνο γνωστικό ή λειτουργικό τομέα, ή περισσότερους. Για παράδειγμα, η δυσγραφία αναφέρεται στη δυσκολία συντονισμού των κινήσεων που απαιτούνται για τη γραφή, ενώ η δυσλεξία περιλαμβάνει ελλείμματα σε πολλές γνωστικές και λειτουργικές δυσκολίες, όπως η ανάγνωση, η γραφή, ο προσανατολισμός στο χρόνο άλλα και υψηλές δεξιότητες στην τέχνη, τα μαθηματικά κ.α.

Ποια από τα συμπτώματα αναγνωρίζω στο παιδί μου;

• Δυσκολεύεται στην ανάγνωση.
• Δυσκολεύεται στην ορθογραφία.
• Δυσκολεύεται στην αριθμητική.
• Παραλείπει, προσθέτει ή αντικαθιστά γράμματα.
• Δυσκολεύεται στην έννοια του χρόνου.
• Δυσκολεύεται να παρακολουθήσει οδηγίες ή να καταλάβει τι του ζητάνε.
• Δυσκολεύεται να θυμηθεί κάτι, ακόμα κι αν το έχει μόλις ακούσει.
• Έχει κακή επίδοση στο σχολείο ενώ καταβάλλει προσπάθεια και διαβάζει αεκετές ώρες..

• Δυσκολεύεται να ξεχωρίσει εύκολα το δεξί από το αριστερό.
• Δυσκολεύεται στο συντονισμό στο περπάτημα, στα αθλήματα και σε δραστηριότητες, όπως να κρατά το μολύβι ή να δένει τα κορδόνια των παπουτσιών του.

• Χάνει εύκολα τα πραγματά του ή τα τοποθετεί σε λάθος μέρος.

Γιατί να κάνει Λογοθεραπεία;
Ο Λογοθεραπευτής είναι ο επιστήμονας που φέρει την ευθύνη τη πρόληψης, αξιολόγησης και θεραπείας της ανθρώπινης επικοινωνίας και των διαταραχών που συνδέονται με αυτήν.

Ωστόσο είναι σημαντικό το παιδί με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες να μπει σε ένα πρόγραμμα παρέμβασης για να αντιμετωπίσει τόσο τις δυκολίες του στη μάθηση και τη σχολική επίδοση, όσο και τα αλλά πιθανά συμπτώματα που αντιμετωπίζουν αυτή τη διαταραχή, όπως τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, την αίσθηση ματαίωσης, την απογοήτευση και ότι άλλο.

Σε ένα παιδί με Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες θα δημιουργήσει ένα λογοθεραπευτικό πρόγραμμα που θα στοχεύσει σε ότι δυσκολεύεται το παιδί. Το πρόγραμμα αυτό θα είναι ευχάριστο και θα καταφέρει το παιδί να κατακτήσει ότι το δυσκολεύει και φυσικά θα αλλάζει όσο αλλάζουν οι ανάγκες του παιδιού, ώστε να είναι προσαρμοσμένο ακριβώς σε αυτές.

9. Τι είναι η Ειδική Γλωσσική Διαταραχή;
Η ειδική γλωσσική διαταραχή (ΕΓΔ) είναι μια δυσλειτουργία που εμφανίζεται στον λόγο των παιδιών από μικρή ηλικία και τα επηρεάζει κατά την φυσιολογική τους ανάπτυξη. Συγκεκριμένα το παιδί παρουσιάζει κάποιες αδυναμίες που σχετίζονται με την καθυστέρηση της παραγωγής κάποιων λέξεων γεγονός που οδηγεί σε περαιτέρω δυσκολίες κατά την εκμάθηση και την κατανόηση της γλώσσας. Η ειδική γλωσσική διαταραχή δεν είναι συνδεδεμένη με αναπτυξιακές διαταραχές, απώλεια ακοής ή κάποια βλάβη στον εγκέφαλο.

Γιατί να κάνει Λογοθεραπεία;
Η Ειδική Γλωσσική Διαταραχή γενικά αντιμετωπίζεται από την παρέμβαση που εστιάζει στο να βοηθήσει το παιδί με οποιοδήποτε συγκεκριμένο γλωσσικό πρόβλημα έχει. Το παιδί με Ειδική Γλωσσική Διαταραχή μπορεί να συνειδητοποιεί ολοένα και περισσότερο τις δυσκολίες με την γλώσσα, να χάσει τον αυθορμητισμό και να αποφύγει να μιλάει καθώς μεγαλώνει. Η εντατική παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει αυτά τα παιδιά να αποκομίσουν σημαντικά οφέλη, με την μοντελοποίηση των κατάλληλων γλωσσικών μορφών με τις οποίες το παιδί δυσκολεύεται και να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική.

Ο λογοθεραπευτής θα δουλέψει μαζί με το παιδί σε πολλαπλά επίπεδα, ανάλογα με τις ανάγκες της γλωσσικής εξέλιξης κάθε παιδιού: αρθρωτικό επίπεδο, φωνολογικό και μεταφωνολογικό επίπεδο, γραμματικό-συντακτικό και μεταγλωσσικό επίπεδο, λεξιλογικό και σημασιολογικό. Ότι δηλαδή δυσκολεύει το παιδί με Ειδική Γλωσσική Διαταραχή!